Spaak keuze

Wat u op deze pagina kunt vinden

Op deze pagina wordt uitgelegd hoe u de juiste spaken voor uw wiel kiest.

De juiste spaak keuze

In de handel is een verwarrend groot aantal verschillende spaken te koop. Deze onderscheiden zich niet alleen in lengte en diameter, maar vooral in de afmeting van de spaakbocht. Voor een optimale levensduur van de naafflens en het complete wiel moeten de afmetingen van spaakbocht op de naafflens en spaakgaten op elkaar afgestemd zijn. Het volstaat niet om de spaken alleen op diameter en lengte (b.v. 2.0-256mm) te kiezen, ook de bocht en de diameter in de bocht moeten zo gekozen worden dat de spaken optimaal in de spaakgaten in de naafflens zitten.

Tip

Omdat de voor de Rohloff SPEEDHUB 500/14 nodige lengte van de spaakbocht (2,9mm) op de markt alleen voor spaken met diameter 2,00mm verkrijgbaar is, bevelen wij U aan principeel DD 2.0/1.8/2.0mm te gebruiken.

Probleem 1

Als de spaakbocht te lang en/of de diameter in de spaakbocht te klein is, kan de spaak na het centreren in het spaakgat zich axiaal bewegen. De spaakbocht kan open buigen waardoor spaakbreuk op kan treden.

Probleem 2

Als de spaakbocht te klein en/of de diameter in de spaakbocht te groot is, kan zich bij het insteken of het spannen van de spaken aan het spaakgat een te grote deuk in de spaakflens vormen. De daardoor ontstane beschadiging kan tot flensbreuk leiden.

Controle van juiste spaken voor de Rohloff SPEEDHUB 500/14

De naafflens en de afmeting van de spaakgaten zijn bij de Rohloff SPEEDHUB 500/14 zo dat een goede montage met de volgende spaken bereikt wordt (zie afbeelding boven).

Let op

De voor de Rohloff SPEEDHUB 500/14 nodige lengte van de spaakbocht is op de markt alleen voor DD spaken met diameter 2,0/1,8/2,0mm verkrijgbaar. Daarom bevelen wij U aan principieel 2,0 DD spaken te gebruiken. Fietsfabricanten, die bochtversterkte spaken (2,2mm of 2,3mm) samen met Rohloff SPEEDHUB 500/14 monteren, moeten de juiste bochtlengte van 3,7mm garandeeren.

De vereiste spakenvoortrekkracht zou met gemonteerede banden (bedrijvsdruk) min. 1000N en zonder banden min. 1300N bedragen.

De correcte spaakgeometrie is eenvoudig als volgt vast te stellen:

Steek een spaak van buiten naar binnen in de naafflens aan de schakel-kant zodat de kop van de spaak aanligt in de verzinking van het spaakgat. Dit moet zonder merkbare weerstand mogelijk zijn. Houd de naaf nu zo, dat de flens horizontaal staat en de tandwielkant boven is. De spaak wijst daarbij radiaal naar buiten. Het uiteinde van de spaak moet zich nu in het aangegeven gearceerde bereik bevinden (positie b).

a) Spaakbocht te klein en/of spaakdiameter te groot.
b) Spaakbocht en spaakdiameter correct.
c) Spaakbocht te lang en/of spaakdiameter te klein.

Herhaal bovenstaande procedure met de spaak van binnen naar buiten aan de tandwiel-kant. De kop van de spaak ligt hierbij weer in de verzinking van de naafflens. Houd de naaf zo, dat deze horizontaal staat en de spaak radiaal naar buiten wijst. Het uiteinde van de spaak moet zich nu in het aangegeven gearceerde bereik bevinden (positie e).

d) Spaakbocht te klein en/of spaakdiameter te groot.
e) Spaakbocht en spaakdiameter correct.
f) Spaakbocht te groot en/of spaakdiameter te klein.

Bepaling van de velg binnendiameter (ERD)Effective Rim Diameter

Als de binnendiameter van de in te spaken velg niet in de voorgaande tabel is aangegeven, kan de binnendiameter als volgt bepaald worden:

- Meet  kophoogte K van de te gebruiken spaaknippel.
- Meet lengte S (van schroefdraadbegin tot aan de binnenkant van de  90°-bocht) van de spaken die voor de meting gebruikt gaan worden.
- Een spaak in de velg aanbrengen en de spaaknippel er zo ver opschroeven dat het spaakeinde op gelijke hoogte komt met de kop van de spaaknippel.
- In het tegenoverliggende spaakgat van de velg een volgende spaak aanbrengen en de spaaknippel er zo ver opschroeven dat het spaakeinde op gelijke hoogte komt met de kop van de spaaknippel
- De twee spaken in het midden van de velg samentrekken en de afstand X met een schuifmaat meten.

De velg binnendiameter wordt dan als volgt berekend:  d = 2 · S + X - 2 · K

Spaaklengtes voor 32-gat en 36-gat (ERD)

De Rohloff SPEEDHUB 500/14 heeft een spaakgatcirkel diameter van 100 mm en 2,7 mm spaakgaten (2,5mm bis SerienNr. 44321) voor 32/36 spaken. Bij 26" wielen zijn spaken nodig die in de winkel moeilijk te krijgen zijn. Voor het gebruik van de Rohloff SPEEDHUB 500/14 in een 26” wiel, zijn bij Rohloff zilver Sapim Race spaken 2,0/1,8/2,0 mm 14mm Secure nippels in alle lengtes van 228 mm tot 244 mm verkrijgbaar. De voor 26” wielen gebruikelijke spaaklengte van 238 mm is ook in zwart verkrijgbaar. In de tabel staat de spaaklengte aangegeven voor de meest gebruikelijke 32 / 36 -gats velgen die op de markt zijn. Vanwege de symmetrische spaakflens zijn alle spaken bij de Rohloff SPEEDHUB 500/14 even lang:

Bij 26" en 28" wielen kunnen de spaken altijd tweemaal gekruist worden. De hierboven aangegeven spaaklengtes gelden voor tweevoudig kruisen. Bij wielen van 24" en kleiner hoeven de spaken slechts eenmaal gekruist te worden. De hierboven aangegevens spaaklengtes gelden bij eenmaal kruisen.

Een actuele lijst met spaaklengtes vindt u op internet bij www.rohloff.de Om de juiste spakenlengte te kunnen berekenen, zie ook homepage: www.rohloff.de/technik/speichenlaenge
 

Let op

Bij geoogde velgen worden vaak erg kleine oogen gebruikt (bijvoorbeeld Mavic). De nippels kunnen zich dan niet juist naar de spaak uitrichten en het onstaat een kleine knik tussen spaak en nippel, waar de verbinding kan breken. Daarom zouden zo mogelijk velgen met oogen van min. 4,4mm of velgen met in spaakrichting geborde gaaten gebruikt worden.

Alternativ kann bij kleine oogen de SPEEDHUB met 36-spaakgaten gebruikt worden om de knick tussen spaak en nippel te minimieren.

Zie appendix hoofdstuk ‘juiste spaak keuze’.

Berekening van de spaaklengte (32 + 36 spaken)

Voor alle niet in de tabel opgenomen velgen kan de spaaklengte met de hieronderstaande formule berekend worden:

Spaaklengte: L=Het worteltrekken van (0.25 x d²) + 3400 - (50 x d x c)

d: binnenste velgdiameter bij het nippelgat in mm c = 0,924 bij eenmaal kruisen (32 spaak); c = 0,707 bij tweemaal kruisen (32 spaak) c = 0,940 bij eenmaal kruisen (36 spaak); c = 0,770 bij tweemaal kruisen (36 spaak)

Voorbeeld berekening (32 spaak):
Spaaklengte voor Mavic X517

Spaaklengte:

L=Het worteltrekken van ( 0.25 x 539²) + 3400 - (50x539x0.707)

L = 238,69 mm (altijd afronden op hele spaaklengte. Hier: 238 mm)

Let op

Met de Rohloff SPEEDHUB 500/14 kan een wiel niet radiaal gespaakt worden, omdat de aandrijfkracht moet kunnen worden overgebracht.

Door de grote spaakgatcirkeldiameter van de Rohloff SPEEDHUB 500/14 is de ingangshoek tussen spaak en velg zeer klein. Alle 26" en 28" wielen mogen daarom slechts tweemaal gekruist ingespaakt worden. Alle kleinere wielen mogen slechts eenmaal gekruist ingespaakt worden.